CÁC THÀNH PHẦN TRONG SỮA MẸ VÀ CHỨC NĂNG ĐỐI VỚI SỨC KHỎE

Các thành phần trong sữa mẹ và chức năng đối với sức khỏe của chúng: Khoa học ngày nay

Các chuyên gia nhi khoa đã xem xét các thành phần dinh dưỡng có trong sữa mẹ, cùng với các lợi ích liên quan đến sức khỏe của chúng. Các công nghệ phân tích tiên tiến như giải trình tự gen thế hệ mới đã cho phép thực hiện các khám phá chưa từng có và mở rộng nghiên cứu về lợi ích khác nhau đối với sức khỏe của sữa mẹ. Tuy nhiên, sữa mẹ là một hệ thống phức tạp bao gồm các thành phần có hoạt tính sinh học, nhiều trong số đó vẫn chưa được xác định rõ bên cạnh những thành phần khác chỉ mới được tìm hiểu ở mức sơ bộ.

Bài đánh giá gần đây, được xuất bản trên tạp chí Nutrients, đã kiểm tra một số thành phần và các tài liệu khoa học liên quan sức khỏe của nó. Các tác giả đã phân loại các thành phần này thành 4 nhóm: chất dinh dưỡng đa lượng, thành phần miễn dịch học, hệ vi sinh vật (hoặc ‘microbiome’), exosomes và microRNA.

Các chất dinh dưỡng đa lượng: protein, carbohydrate và chất béo

• Carbohydrate chiếm 7% (60-70g / L) trong sữa và 40% tổng lượng calo dự trữ. Lactose là carbohydrate chính trong sữa mẹ. Nó là thành phần chính góp phần tạo nên tính thẩm thấu của sữa mẹ và hỗ trợ sự hấp thu oligosaccharides, khoáng chất và canxi.
• Protein, chiếm 1% (8-10g / L), bao gồm whey, casein và các peptides khác nhau, cung cấp các axit amin quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ sơ sinh cũng như các protein và peptides hoạt tính sinh học.
• Sữa mẹ chứa 3,5-4,5% chất béo, trong đó 95-98% ở dạng triglycerides. Chiếm 50% nguồn cung cấp dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh, chất béo là đại phân tử quan trọng nhất cho sự tăng trưởng và phát triển hệ thần kinh của trẻ sơ sinh.

Các thành phần miễn dịch học

Protein miễn dịch bao gồm α-lactalbumin, lactoferrin, lysozyme và Ig A chế tiết (sIgA), tất cả chúng đều là whey protein, vai trò thiết yếu của whey protein trong việc bảo vệ miễn dịch ở trẻ sơ sinh.

Chỉ có khoảng 10% sIgA ăn vào được ruột hấp thụ, phản ánh chức năng của sIgA trong việc cung cấp khả năng miễn dịch có được từ mẹ cho trẻ sơ sinh. Các phân tử sIgA cũng ngăn không cho mầm bệnh bám vào bề mặt niêm mạc ruột và có thể ảnh hưởng đến cơ chế bệnh sinh của viêm ruột hoại tử.

Lactoferrin là một hợp chất kháng khuẩn có ái lực cao với sắt. Nó có tác dụng kìm khuẩn chống lại các mầm bệnh cần sắt và hoạt động diệt khuẩn chống lại một số mầm bệnh. Nó cũng ảnh hưởng đến việc sản xuất và biểu hiện của các cytokine khác nhau ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch.

Lysozyme ức chế sự lây lan của vi khuẩn gây bệnh thông qua tác dụng hiệp đồng của nó với lactoferrin.

Một số nghiên cứu cũng cho thấy lysozyme có khả năng bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi sự tác động của viêm ruột tới viêm ruột hoại tử.

α-lactalbumin, một loại whey protein chiếm ưu thế khác, rất cần thiết cho quá trình sinh tổng hợp lactose và tạo điều kiện hấp thụ các nguyên tố vi lượng và khoáng chất.

Ngoài ra, sữa mẹ chứa các cytokine như yếu tố hoại tử khối u-α, interleukin (IL) -1β, IL-6, IL-8, IL-10, interferon-γ và yếu tố tăng trưởng biến đổi-β, cung cấp điều hòa miễn dịch và bảo vệ thụ động , giảm khả năng nhiễm trùng.

Các oligosaccharides trong sữa mẹ (HMO) là một thành phần quan trọng khác trong việc hình thành khả năng miễn dịch ở trẻ sơ sinh. Chúng đóng vai trò như prebiotics và chất nền chuyển hóa, hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn có lợi và bảo vệ vật chủ, đồng thời bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi mầm bệnh bằng cách ức chế sự bám dính của chúng vào niêm mạc ruột. Ngoài ra, các nghiên cứu tiền lâm sàng hỗ trợ tác dụng phòng ngừa của HMOs đối với bệnh viêm ruột hoại tử.

Hệ vi sinh vật trong sữa mẹ

Từ việc chứng minh sự hiện diện của vi khuẩn commensal trong sữa mẹ vào những năm đầu tiên, khoa học đã chuyển sang xác định các loại vi khuẩn và vai trò của hệ vi sinh vật trong sữa mẹ đối với sức khỏe của mẹ và trẻ sơ sinh.

Nghiên cứu giải trình tự gen thế hệ mới đầu tiên để tìm hiểu hệ vi sinh vật trong sữa mẹ cho thấy có một hệ vi sinh vật đường ruột cốt lõi hiện diện phổ biến trong sữa mẹ, chiếm một nửa quần thể vi sinh vật. Các nghiên cứu sau đó đã xác nhận rằng có chứa 12 chi, trong đó Staphylococcus và Streptococcus là những chi chiếm ưu thế nhất, mặc dù có sự khác biệt trong các phát hiện.

Nguồn gốc của vi khuẩn vẫn chưa được xác định. Các giả thuyết được chấp nhận là do nhiễm khuẩn từ bề mặt da và khoang miệng của trẻ sơ sinh và sự chuyển dịch qua đường ruột-vú.

Mối quan hệ giữa hệ vi sinh vật và sức khỏe con người

Hiện nay người ta đã chấp nhận rộng rãi rằng hệ vi sinh vật trong sữa mẹ góp phần vào quá trình xâm nhập đường ruột của trẻ sơ sinh, nhưng vẫn chưa biết loại vi khuẩn nào đóng vai trò chính trong sự phát triển miễn dịch và cộng sinh có lợi.

Một số bằng chứng ủng hộ giả định rằng sự phong phú tương đối của Bifidobacterium có liên quan đến sự phát triển hệ miễn dịch. Một đánh giá có hệ thống về 248 nghiên cứu đã so sánh thành phần của sữa mẹ ở những bà mẹ khỏe mạnh so với những bà mẹ bị nhiễm trùng. Bifidobacterium và Lactobacillus được phát hiện có liên quan đến việc không xuất hiện nhiễm trùng. Trong khi hai loại vi khuẩn này có lịch sử lâu đời và là loại men vi sinh phổ biến và được sử dụng an toàn nhất, các tác giả kỳ vọng rằng các chủng lợi khuẩn mới sẽ được phân lập để chuyển đến ruột một cách tốt hơn và cho thấy hiệu quả cao hơn.

Ngày càng có nhiều sự quan tâm đến việc tìm kiếm mối liên hệ giữa ung thư vú và hệ vi sinh vật. Một nghiên cứu cho thấy sự khác biệt về thành phần vi khuẩn trong mô vú giữa những phụ nữ khỏe mạnh và những người bị ung thư vú. Escherichia coli và s.epidermidis, được phân lập từ bệnh nhân ung thư, được chứng minh là gây ra đứt gãy DNA sợi kép.

Exosomes và miRNA

Các exosome được tìm thấy xung quanh dịch tiết của cơ thể, hiện diện trong các tác động sức khỏe khác nhau bằng cách vận chuyển các phân tử hoạt tính sinh học, chẳng hạn như DNA, mRNA, microRNA (miRNA), lipid và protein. Các exosomes có nguồn gốc từ sữa bảo vệ các tế bào biểu mô ruột khỏi stress oxy hóa bằng cách điều chỉnh sự tăng sinh và quá trình viêm của tế bào, đồng thời thực hiện các chức năng khác nhau trong điều hòa miễn dịch và ung thư. Một nghiên cứu chỉ ra rằng các exosomes sữa mẹ thúc đẩy sự tăng sinh của các tế bào biểu mô đại tràng bình thường mà không ảnh hưởng đến sự phát triển của các tế bào ung thư tại đây.

Sữa mẹ rất giàu miRNA, RNA ngắn, không mã hóa, có chiều dài từ 18 đến 25 nucleotide, tham gia vào quá trình phát triển, biệt hóa, tăng sinh, chuyển hóa và sự chết tế bào và mô. Mỗi miRNA đã được chứng minh liên quan đến điều chỉnh sự biểu hiện của nhiều gen. Một vài trong số hàng chục nghìn loài đã được biết đến, có liên quan đến việc hình thành ung thư và đang nổi lên như những dấu hiệu sinh học dùng để chẩn đoán, điều trị và tiên lượng các bệnh ung thư khác nhau.

Các tác giả cho biết nghiên cứu sâu hơn về miRNA và các phương pháp tiếp cận lâm sàng ở người có thể được kỳ vọng sẽ cung cấp các ứng dụng điều trị trong tương lai đối với ung thư, nhiễm trùng và các bệnh ở trẻ sơ sinh.

Yi, D.Y .; Kim, S.Y. Thành phần và chức năng của sữa mẹ đối với sức khỏe con người: Từ các thành phần dinh dưỡng đến hệ vi sinh vật và microRNA. Chất dinh dưỡng 2021, 13, 3094. https://doi.org/10.3390/nu13093094

Tài liệu tham khảo: https://www.nutraingredient.com/Article/2021/09/10/Breast-milk-components-and-their-health-functions-the-science-so-far