Tình trạng không dung nạp lactose và dị ứng sữa bò: Nhũ nhi có thể đang trong chế độ ăn không lactose không cần thiết

Nhiều trẻ em có thể ăn chế độ không có lactose một cách không cần thiết, do quan niệm sai lầm phổ biến trong cộng đồng về tình trạng dị ứng sữa bò và không dung nạp lactose. Trong 10 năm qua, ngày càng có nhiều trẻ em giảm uống sữa bò tươi và tăng sử dụng sữa không lactose do lo ngại vô căn cứ về dị ứng. Tránh các sản phẩm từ sữa có thể dẫn đến còi xương dinh dưỡng ở trẻ nhỏ, cũng như mật độ xương thấp và tăng nguy cơ gãy xương trong cuộc sống sau này. Tình trạng nhập canxi thấp tương quan chặt chẽ với các vi dưỡng chất khác.

Sự không dung nạp lactose nguyên phát không thực sự biểu hiện trên lâm sàng trước năm tuổi; nếu xảy ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy, đây thường là từ các bệnh lý thường gặp về đường ruột như viêm dạ dày ruột do vi-rút, bệnh giardia, bệnh đường ruột do sữa bò, bệnh celiac hoặc bệnh Crohn, và do đó dường như chỉ thoáng qua, với các triệu chứng thuyên giảm dần khi điều trị các bệnh lý cơ bản. Hiện đang có sự nhầm lẫn giữa không dung nạp lactose và dị ứng sữa bò, dẫn đến chẩn đoán sai và quản lý chế độ ăn uống không phù hợp – sai lệch này không chỉ xảy ra trong cộng đồng mà còn ở các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Việc điều trị tình trạng không dung nạp lactose bao gồm giảm thiểu nhưng không loại bỏ hoàn toàn thực phẩm chứa lactose. Ngược lại, nhũ nhi bú sữa mẹ nghi ngờ có dị ứng sữa bò phải áp dụng chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt hoàn toàn không có đạm sữa bò. Một bộ phức hợp phân loại tình trạng không dung nạp lactose, bao gồm thiếu hụt lactase trong quá trình phát triển, thiếu hụt lactase bẩm sinh, lactase không ổn định và không dung nạp lactose thứ phát. Biểu hiện lâm sàng của tình trạng không dung nạp lactose khác nhau đáng kể giữa nhũ nhi và trẻ lớn hơn, với các triệu chứng xảy ra trong vòng 30-60 phút sau khi ăn thức ăn có chứa lactose. Do đó, việc chẩn đoán dựa vào quan sát các triệu chứng tiêu hóa ngay sau khi ăn thức ăn có chứa lactose, bao gồm sữa mẹ, sữa bò hoặc sữa động vật có vú khác. Các xét nghiệm phức tạp hỗ trợ chẩn đoán cần được thực hiện trước khi thực hiện điều chỉnh dinh dưỡng.

Sự nhầm lẫn giữa dị ứng sữa của bò và không dung nạp lactose có thể dẫn đến chậm trễ trong chẩn đoán dị ứng sữa bò, cũng như phương pháp can thiệp chế độ ăn uống không phù hợp. Trái với suy nghĩ thông thường, hầu hết trẻ bị dị ứng sữa bò có thể dung nạp đường lactose trong chế độ ăn. Sữa công thức thủy phân hoàn toàn có chứa lactose mang lại lợi ích tiềm năng trong việc điều trị trẻ bú sữa công thức bị dị ứng sữa bò do tác động của prebiotic lên hệ vi sinh vật trong phân và quá trình chuyển hóa.

Cần có thêm các chiến dịch giáo dục sức khỏe dựa trên bằng chứng thực nghiệm để bổ sung những lỗ hổng kiến thức và quan niệm sai lầm, cả trong ngành y và cộng đồng nói chung.

Không dung nạp lactose và dị ứng sữa bò đường tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ em - những quan niệm sai lầm phổ biến đã được xem xét lại.

Heine RG, AlRefaee F, Bachina P, De Leon JC, Geng L, Gong S, Madrazo JA, Ngamphaiboon J, Ong C, Rogacion JM.

World Allergy Organ J. 2017 Dec 12;10(1):41. doi: 10.1186/s40413-017-0173-0. eCollection 2017. Review

[DOWNLOAD INFOGRAPHIC]