Uống sữa trong khi cho con bú có giảm dị ứng thực phẩm ở trẻ?

Nhóm nghiên cứu từ Trường đại học Công nghệ Chalmers (Thụy Điển) đã đưa ra kết luận trên tạp chí Nutrients rằng nguy cơ dị ứng thực phẩm giảm ở những trẻ có mẹ thường uống các chế phẩm liên quan đến sữa bò trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ.

Kết quả dựa trên một cuộc khảo sát thói quen ăn uống và tỷ suất dị ứng ở trẻ 1 năm tuổi của hơn 500 bà mẹ Thụy Điển.

Mia Stråvik, nghiên cứu sinh tại khoa Khoa học Thực phẩm, Trường đại học Công nghệ Chalmers, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: Những bà mẹ có con 1 tuổi khỏe mạnh tiêu thụ nhiều sữa bò trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ hơn những bà mẹ có con 1 tuổi bị dị ứng. Mặc dù mối liên hệ đã được làm rõ, nhưng nhóm nghiên cứu không khẳng định uống sữa bò là một phương pháp điều trị dị ứng thực phẩm.

Ngoài yếu tố di truyền còn có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến dị ứng thực phẩm. Mia Stråvik cho rằng chế độ ăn là yếu tố mà bố mẹ của trẻ có thể gây ảnh hưởng trực tiếp. Ngày nay việc kiêng uống sữa bò khá phổ biến ở phụ nữ trẻ, một phần vì những mối lo ngại và xu hướng xã hội, một phần vì những lầm tưởng về chế độ ăn uống. Mia Stråvik cho biết dị ứng protein sữa không phổ biến ở người trưởng thành, vì vậy đa số phụ nữ có thể tiêu thụ sữa và các chế phẩm từ sữa. Hoàn toàn khác với dị ứng protein sữa, không dung nạp lactose xảy ra khi cơ thể không thể phân giải đường có trong sữa, trong trường hợp này, cơ thể có thể dung nạp các chế phẩm từ sữa khác không chứa lactose.

Giả thuyết hygiene*

Theo giáo sư Ann-Sofie Sandberg, ghi nhận này có thể giải thời bởi sữa trong chế độ ăn của người mẹ có chứa một số hợp chất kích thích sự trưởng thành của hệ miễn dịch.

Một số thời điểm trong giai đoạn phát triển sớm ở trẻ cần nhận được sự kích thích miễn dịch để làm tăng sự dung nạp với nhiều loại thức ăn của trẻ.

Theo giả thuyết hygiene, việc tiếp xúc sớm với nhiều vi sinh vật khác nhau có thể trở thành yếu tố kích hoạt hệ miễn dịch của trẻ.

Tuy nhiên, ngày nay xã hội đề cao vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm hơn, khiến vi sinh vật cũng ít phổ biến hơn, do đó tiêu thụ các hợp chất có trong chế độ ăn của người mẹ có thể là một phương pháp để kích thích sự trưởng thành của hệ miễn dịch.

Nghiên cứu của tác giả Mia Stråvik không phải là nghiên cứu đầu tiên nghiên cứu mối liên hệ giữa sữa bò trong chế độ ăn của người mẹ và việc giảm nguy cơ dị ứng ở trẻ. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây thường chỉ dựa trên kết quả khảo sát về thói quen ăn uống và tần suất dị ứng. Nghiên cứu của tác giả Mia Stråvik thiết thực hơn vì có ý nghĩa về cả dữ liệu lẫn kết luận.

Trong nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu có khả năng xác minh việc tiêu thụ sữa và các chế phẩm từ sữa của người mẹ thông qua các dấu ấn sinh học trong máu và sữa mẹ. Các dấu ấn sinh học bao gồm 2 acid béo đặc trưng cho các chế phẩm từ sữa được hình thành từ dạ dày của bò. Hơn nữa, tất cả các trường hợp dị ứng ở trẻ đều được chẩn đoán bởi bác sĩ chuyên khoa dị ứng nhi khoa.

Nghiên cứu này là một phần của dự án nghiên cứu có quy mô lớn hơn được tiến hành bởi nghiên cứu đoàn hệ với 655 gia đình sinh con ở bệnh viện Sunderby gần Luleå, Bắc Thụy Điển từ năm 2015 – 2018. Dự án được khởi phát và tiến hành bởi Giáo sư Ann-Sofie Sandberg của Trường đại học Công nghệ Chalmers, Giáo sư Agnes Wold của Trường đại học Gothenburg và Anna Sandin – Bác sĩ trưởng khoa chuyên khoa dị ứng, trường đại học Umeå và Bệnh viện Sunderby.

Nghiên cứu hiện tại là công bố khoa học đầu tiên tập trung chủ yếu vào các bệnh dị ứng dựa trên dữ liệu thu thập từ các gia đình ở Bắc Thụy Điển

Mối liên hệ rõ ràng

Hơn 500 bà mẹ trong nghiên cứu này đã đưa ra những chi tiết về thói quen ăn uống tại 3 thời điểm: tuần thứ 34 của thai kỳ, 1 tháng sau sinh và 4 tháng sau sinh. Khi trẻ được 1 năm tuổi, trẻ được khám sức khỏe, tất cả các trường hợp dị ứng thực phẩm (viêm da dị ứng và hen suyễn) đều được xác định.

Sau khi điều chỉnh các yếu tố khác (khuynh hướng di truyền hoặc sự đảo nghịch nhân quả), nhóm nghiên cứu đã có thể xác định được mối liên hệ rõ ràng giữa việc tiêu thụ sữa và chế phẩm làm từ sữa của người mẹ và tỷ lệ dị ứng thực phẩm giảm ở trẻ.

Tuy nhóm nghiên cứu đã quan sát và thể hiện dữ liệu theo nhiều cách khác nhau nhưng cũng chỉ thu được kết luận tương tự. Tuy nhiên, cơ chế phòng ngừa dị ứng của sữa vẫn chưa được làm rõ.

Một kết quả khác của nghiên cứu nhấn mạnh trẻ có xu hướng mắc bệnh chàm nặng hơn nếu người mẹ ăn nhiều trái cây và quả mọng tại thời điểm 4 tháng sau sinh. Tuy nhiên, cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để có thể đưa ra khẳng định về mối liên hệ này.

Một nghiên cứu theo dõi đang được thực hiện để kiểm tra sức khỏe của trẻ khi trẻ được 4 năm tuổi.

*nhóm biên tập quyết định giữ nguyên từ hygiene nhằm đảm bảo ngữ nghĩa của từ này