Ảnh hưởng của sữa công thức dành cho trẻ nhũ nhi chứa HMOs lên sự tăng trưởng và tỉ lệ mắc bệnh – Những kết quả thử nghiệm đầy hứa hẹn
6 phút đọc
/
Dinh dưỡng, sức khỏe và sống khỏe
Béo phì
Sữa mẹ chứa rất nhiều oligosaccharides có cấu trúc khác nhau, gọi chung là oligosaccharides của sữa người (human milk oligosaccharides - HMOs), là thành phần rắn thứ ba trong sữa mẹ sau lactose và lipid. So với sữa mẹ, sữa bò có hàm lượng oligosaccharide tương đối thấp và tính đa dạng cấu trúc ít hơn.
Các nghiên cứu mới nổi gợi ý rằng HMOs là cực kỳ quan trọng trong việc tăng cường sự phát triển của vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh, cũng như hỗ trợ bảo vệ miễn dịch ở trẻ bú sữa mẹ. Vì vậy, HMOs đại diện cho một thành phần quan trọng của sự dinh dưỡng ch trẻ nhũ nhi. Nhiều nghiên cứu trước đây đã kết luận rằng trẻ bú sữa mẹ có tỉ lệ nhiễm trùng thấp hơn, bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp, so với những trẻ bú sữa công thức.
Dù sự an toàn và hiệu quả của HMOs, trong vai trò là một thành phần của sản phẩm dinh dưỡng công thức cho trẻ nhũ nhi, đã được thiết lập trong các nghiên cứu tiền lâm sàng, cho đến nay, dữ liệu lâm sàng về sự an toàn và hiệu quả của việc bổ sung HMO đối với sự phát triển và khả năng dung nạp của trẻ nhũ nhi còn giới hạn.
Một cuộc thử nghiệm lâm sàng gần đây, phối hợp giữa các nhóm nghiên cứu về nhi khoa tại các trường đại học ở Palermo (Ý) và Hasselt (Bỉ) đã tiến hành đánh giá những trẻ nhũ nhi được nuôi ăn bằng sữa công thức làm từ sữa bò có bổ sung 2 HMOs. Hai HMO được thêm vào là 2'fucosyllactose (2'FL) và lacto-N-neotetraose (LNnT), là 2 trong số 10 oligosaccharides phổ biến nhất được tìm thấy trong sữa mẹ. Mục tiêu chính của nghiên cứu này là đánh giá sự tăng trưởng của trẻ nhũ nhi ăn sữa công thức bổ sung HMOs. Mục tiêu thứ hai bao gồm đánh giá các số đo nhân trắc, sự dung nạp đường tiêu hóa và mô hình hành vi, cũng như tỷ lệ bệnh tật đến 12 tháng tuổi.
Có 175 trẻ đủ tháng khỏe mạnh được nuôi bằng sữa công thức đã được nhận vào các thử nghiệm. Các nhóm sau đó được chia ngẫu nhiên, một nửa là nhóm Chứng nhận protein nguyên vẹn, là sản phẩm dinh dưỡng công thức dành cho trẻ nhũ nhi với thành phần whey vượt trội, và nửa còn lại nhận sữa công thức cùng loại có bổ sung HMO (công thức Thử nghiệm). Trẻ được cho uống loại sữa đã được phân chia ngẫu nhiên cho đến 6 tháng tuổi, sau đó tất cả sẽ được nuôi bằng sữa công thức tiêu chuẩn tiếp theo (không có HMOs) từ 6-12 tháng. Các thực phẩm bổ sung được cho phép bắt đầu từ 4 tháng tuổi. Khám lâm sàng được thực hiện trong 14 ngày tuổi và sau đó là các lần khám lúc 1,2,3,4,6 và 12 tháng tuổi.
Nghiên cứu cho thấy tăng cân tương tự trong 2 nhóm Thử nghiệm và nhóm Chứng và tăng trưởng phù hợp với tiêu chuẩn tăng trưởng của WHO trong suốt 12 tháng tuổi. Nghiên cứu cũng cho thấy công thức Thử nghiệm bổ sung HMOs được dung nạp tốt.
Theo báo cáo của cha mẹ, trẻ sơ sinh trong phân nhóm trẻ sinh mổ lúc 4 tháng tuổi ăn công thức Thử nghiệm có phân mềm hơn, ít lần "thức dậy vào ban đêm" lúc 2 tháng tuổi và ít bị đau bụng co thắt hơn. Nhìn chung, những phát hiện này cho thấy sản phẩm dinh dưỡng công thức cho trẻ nhũ nhi có bổ sung HMOs có thể giúp cải thiện các triệu chứng tiêu hóa, dù còn cần thêm nhiều nghiên cứu tiếp theo.
Số lượng các báo cáo về tác dụng phụ trong 2 nhóm Thử nghiệm và nhóm Chứng là tương tự nhau, chứng tỏ sự an toàn của công thức Thử nghiệm. Điều quan trọng là nghiên cứu cho thấy tỷ lệ viêm phế quản và các hậu quả của nó trên đường hô hấp dưới thấp hơn đáng kể trong phân nhóm trẻ sinh mổ được nuôi bằng sữa công thức có bổ sung HMO, so với những trẻ dùng sữa công thức nhóm Chứng trong suốt 12 tháng. Tỷ lệ sử dụng thuốc hạ sốt lúc 4 tháng tuổi và thuốc kháng sinh trong vòng 12 tháng tuổi cũng thấp hơn có ý nghĩa trong nhóm Thử nghiệm.
Cũng cần lưu ý rằng hầu hết các sự khác biệt liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh giữa các nhóm Thử nghiệm và nhóm Chứng kéo dài suốt 12 tháng, dù sữa công thức có bổ sung HMO đã được ngưng lúc 6 tháng. Khả năng điều chỉnh miễn dịch của HMOs có thể kéo dài: việc tiếp xúc sớm với HMO có thể lập trình hệ thống miễn dịch theo cách làm giảm nguy cơ bị nhiễm trùng hô hấp về sau.
Một hạn chế của nghiên cứu là không có dữ liệu so sánh về sự tăng trưởng và kết cục thứ phát từ một nhóm chứng bú sữa mẹ.
Dù các nghiên cứu bổ sung là cần thiết để xác nhận liệu sữa công thức được bổ sung HMO dành cho trẻ nhũ nhi có bảo vệ khỏi bệnh tật hay không, nếu kết quả của thử nghiệm gần đây được nhân rộng thì hiệu quả của HMOs đối với tỷ lệ mắc bệnh và việc sử dụng thuốc sẽ có ý nghĩa tích cực đối với sức khỏe của trẻ nhũ nhi.
Nhìn chung, thử nghiệm cho thấy sữa công thức dành cho trẻ nhũ nhi có bổ sung 2 HMOs (2'FL and LNnT) là an toàn, được dung nạp tốt và hỗ trợ sự phát triển thích hợp theo lứa tuổi. Kết quả nghiên cứu thứ phát cho thấy có mối liên quan giữa sữa công thức bổ sung HMO và tỷ lệ mắc bệnh (đặc biệt là viêm phế quản) và tỷ lệ sử dụng thuốc (thuốc hạ sốt và kháng sinh) ghi nhận bởi cha mẹ của trẻ thấp hơn.
Các nghiên cứu mới nổi gợi ý rằng HMOs là cực kỳ quan trọng trong việc tăng cường sự phát triển của vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh, cũng như hỗ trợ bảo vệ miễn dịch ở trẻ bú sữa mẹ. Vì vậy, HMOs đại diện cho một thành phần quan trọng của sự dinh dưỡng ch trẻ nhũ nhi. Nhiều nghiên cứu trước đây đã kết luận rằng trẻ bú sữa mẹ có tỉ lệ nhiễm trùng thấp hơn, bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp, so với những trẻ bú sữa công thức.
Dù sự an toàn và hiệu quả của HMOs, trong vai trò là một thành phần của sản phẩm dinh dưỡng công thức cho trẻ nhũ nhi, đã được thiết lập trong các nghiên cứu tiền lâm sàng, cho đến nay, dữ liệu lâm sàng về sự an toàn và hiệu quả của việc bổ sung HMO đối với sự phát triển và khả năng dung nạp của trẻ nhũ nhi còn giới hạn.
Một cuộc thử nghiệm lâm sàng gần đây, phối hợp giữa các nhóm nghiên cứu về nhi khoa tại các trường đại học ở Palermo (Ý) và Hasselt (Bỉ) đã tiến hành đánh giá những trẻ nhũ nhi được nuôi ăn bằng sữa công thức làm từ sữa bò có bổ sung 2 HMOs. Hai HMO được thêm vào là 2'fucosyllactose (2'FL) và lacto-N-neotetraose (LNnT), là 2 trong số 10 oligosaccharides phổ biến nhất được tìm thấy trong sữa mẹ. Mục tiêu chính của nghiên cứu này là đánh giá sự tăng trưởng của trẻ nhũ nhi ăn sữa công thức bổ sung HMOs. Mục tiêu thứ hai bao gồm đánh giá các số đo nhân trắc, sự dung nạp đường tiêu hóa và mô hình hành vi, cũng như tỷ lệ bệnh tật đến 12 tháng tuổi.
Có 175 trẻ đủ tháng khỏe mạnh được nuôi bằng sữa công thức đã được nhận vào các thử nghiệm. Các nhóm sau đó được chia ngẫu nhiên, một nửa là nhóm Chứng nhận protein nguyên vẹn, là sản phẩm dinh dưỡng công thức dành cho trẻ nhũ nhi với thành phần whey vượt trội, và nửa còn lại nhận sữa công thức cùng loại có bổ sung HMO (công thức Thử nghiệm). Trẻ được cho uống loại sữa đã được phân chia ngẫu nhiên cho đến 6 tháng tuổi, sau đó tất cả sẽ được nuôi bằng sữa công thức tiêu chuẩn tiếp theo (không có HMOs) từ 6-12 tháng. Các thực phẩm bổ sung được cho phép bắt đầu từ 4 tháng tuổi. Khám lâm sàng được thực hiện trong 14 ngày tuổi và sau đó là các lần khám lúc 1,2,3,4,6 và 12 tháng tuổi.
Nghiên cứu cho thấy tăng cân tương tự trong 2 nhóm Thử nghiệm và nhóm Chứng và tăng trưởng phù hợp với tiêu chuẩn tăng trưởng của WHO trong suốt 12 tháng tuổi. Nghiên cứu cũng cho thấy công thức Thử nghiệm bổ sung HMOs được dung nạp tốt.
Theo báo cáo của cha mẹ, trẻ sơ sinh trong phân nhóm trẻ sinh mổ lúc 4 tháng tuổi ăn công thức Thử nghiệm có phân mềm hơn, ít lần "thức dậy vào ban đêm" lúc 2 tháng tuổi và ít bị đau bụng co thắt hơn. Nhìn chung, những phát hiện này cho thấy sản phẩm dinh dưỡng công thức cho trẻ nhũ nhi có bổ sung HMOs có thể giúp cải thiện các triệu chứng tiêu hóa, dù còn cần thêm nhiều nghiên cứu tiếp theo.
Số lượng các báo cáo về tác dụng phụ trong 2 nhóm Thử nghiệm và nhóm Chứng là tương tự nhau, chứng tỏ sự an toàn của công thức Thử nghiệm. Điều quan trọng là nghiên cứu cho thấy tỷ lệ viêm phế quản và các hậu quả của nó trên đường hô hấp dưới thấp hơn đáng kể trong phân nhóm trẻ sinh mổ được nuôi bằng sữa công thức có bổ sung HMO, so với những trẻ dùng sữa công thức nhóm Chứng trong suốt 12 tháng. Tỷ lệ sử dụng thuốc hạ sốt lúc 4 tháng tuổi và thuốc kháng sinh trong vòng 12 tháng tuổi cũng thấp hơn có ý nghĩa trong nhóm Thử nghiệm.
Cũng cần lưu ý rằng hầu hết các sự khác biệt liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh giữa các nhóm Thử nghiệm và nhóm Chứng kéo dài suốt 12 tháng, dù sữa công thức có bổ sung HMO đã được ngưng lúc 6 tháng. Khả năng điều chỉnh miễn dịch của HMOs có thể kéo dài: việc tiếp xúc sớm với HMO có thể lập trình hệ thống miễn dịch theo cách làm giảm nguy cơ bị nhiễm trùng hô hấp về sau.
Một hạn chế của nghiên cứu là không có dữ liệu so sánh về sự tăng trưởng và kết cục thứ phát từ một nhóm chứng bú sữa mẹ.
Dù các nghiên cứu bổ sung là cần thiết để xác nhận liệu sữa công thức được bổ sung HMO dành cho trẻ nhũ nhi có bảo vệ khỏi bệnh tật hay không, nếu kết quả của thử nghiệm gần đây được nhân rộng thì hiệu quả của HMOs đối với tỷ lệ mắc bệnh và việc sử dụng thuốc sẽ có ý nghĩa tích cực đối với sức khỏe của trẻ nhũ nhi.
Nhìn chung, thử nghiệm cho thấy sữa công thức dành cho trẻ nhũ nhi có bổ sung 2 HMOs (2'FL and LNnT) là an toàn, được dung nạp tốt và hỗ trợ sự phát triển thích hợp theo lứa tuổi. Kết quả nghiên cứu thứ phát cho thấy có mối liên quan giữa sữa công thức bổ sung HMO và tỷ lệ mắc bệnh (đặc biệt là viêm phế quản) và tỷ lệ sử dụng thuốc (thuốc hạ sốt và kháng sinh) ghi nhận bởi cha mẹ của trẻ thấp hơn.
