Lượng mỡ trong cơ thể có thể là mối nguy hiểm lớn hơn đối với sức khỏe so với kích cỡ cơ thể

6 phút đọc /
Dinh dưỡng, sức khỏe và sống khỏe Béo phì
Theo kết quả của một nghiên cứu mới, người có nhiều mỡ trong cơ thể hơn - bất kể kích cỡ cơ thể của họ - có thể có nguy cơ tử vong sớm cao hơn so với người mà cơ thể họ có lượng mỡ thấp hơn.

Ngược lại, chỉ số khối cơ thể cao - chỉ số đánh giá mối liên quan cân nặng và chiều cao thường được sử dụng để ước tính béo phì - lại không liên quan với tử vong sớm trong nghiên cứu này. Những nhà nghiên cứu nói rằng những phát hiện này củng cố thêm cho ý tưởng rằng BMI chỉ là một thông số đánh giá tương đối thô mà có thể không phản ảnh thành phần trong cơ thể của mỗi người hoặc không thể là một chỉ số tốt cho biết sức khỏe như thế nào. Theo lời giải thích của nhà nghiên cứu TS. William Lesie - Giáo sư y khoa và phóng xạ tại Trường đại học Manibota, Winipeg, Canada, “ví dụ, một số người có nhiều cơ thì có thể có chỉ số BMI cao, và đơn thuần về mặt con số, họ sẽ rơi vào nhóm phân loại thừa cân. Do đó, mối liên quan giữa kích cỡ cơ thể và sức khỏe thì mang nhiều sắc thái hơn so với số lượng trên thang đo tại phòng tắm của bạn. Điều quan trọng là cần phải điều chỉnh theo thành phần trong cơ thể bạn hơn là chỉ theo cân nặng của bạn bao nhiêu.”

Những phát hiện mà đã được công bố trực tuyến vào ngày 8 tháng 3 trên Tạp chí nội khoa có thể đưa ra lời giải thích cho điều được gọi là “nghịch lý béo phì”. Các phát hiện này đề cập đến một mô hình trái với quan sát trực quan mà đã được ghi nhận trong nhiều nghiên cứu: những người thừa cân và béo phì độ trung bình kèm theo bệnh lý tim hoặc các bệnh mạn tính khác có xu hướng sống lâu hơn so với những người ốm hơn và có cùng tình trạng bệnh. Nhưng những nghiên cứu ngày thường dựa trên BMI, Leslie giải thích. Và có lẽ rằng BMI cao hơn phản ánh khối lượng cơ cao hơn và khỏe hơn hoặc sự sụt cân do bệnh mạn tính ít hơn - trái ngược với một số tác động bảo vệ của lượng mỡ trong cơ thể, ông ấy nói thêm. Đối với nghiên cứu của họ, nhóm của Leslie tổng hợp dữ liệu của hơn 54.000 người, hầu hết vào khoảng 60 tuổi mà đang scan DXA để đánh giá mật độ xương. Phương pháp scan xương như trên cho phép ước tính thêm tỷ lệ phần trăm lượng mỡ trong cơ thể của một người.

Nghiên cứu đã cho thấy phụ nữ và nam giới có lượng mỡ trong cơ thể cao nhất thì có xu hướng tử vong trong vòng 4 đến 7 năm tiếp theo. Nam giới trong nhóm 20% cao nhất có khối lượng mỡ trong cơ thể ít nhất là 36%. Và theo nghiên cứu này, những ai có lượng mỡ trong cơ thể cao nhất thì có xu hướng tử vong cao hơn đến 59% trong thời gian nghiên cứu so với nam giới mà lượng mỡ trong cơ thể nằm trong khoảng từ 28% đến 32% - khoảng giá trị trung bình trong nhóm này. Sự khác biệt thì thấp hơn ở nhóm phụ nữ. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy những người có tỷ lệ phần trăm mỡ trong cơ thể cao nhất - khoảng 39% hoặc cao hơn- có xu hướng tử vong cao hơn 19% trong thời kỳ nghiên cứu, so với phụ nữ nằm trong khoảng 30% đến 34% (khoảng trung bình của nhóm này).

Ngược lại, người có BMI cao vừa đủ để được phân loại vào nhóm béo phì thì lại không cho thấy sự tăng nguy cơ tử vong. Lesliechỉ ra rằng, thật sự họ ít có xu hướng tử vong hơn so với nam giới và phụ nữ có BMI thấp nhất - thấp hơn 24 hoặc 25 có nghĩa là bao gồm cả những người nằm trong khoảng cân nặng bình thường. Ở những người lớn tuổi này, ông ấy giải thích, BMI thấp hơn có thể phản ánh khối lượng cơ thấp  hoặc sự gầy yếu. Một nhà nghiên cứu không tham gia vào nghiên cứu này cũng đồng ý như trên. Theo Rebecca Shenkman - Giám đốc trung tâm Mac Donald về phòng ngừa và giáo dục béo phì tại Trường đại học Điều dưỡng Villanova, Pennsylvania, “Tôi nghĩ rằng những phát hiện này giúp làm sáng tỏ một số sự nhầm lẫn về nghịch lý béo phì”. 

Điều quan trọng hơn, cô ấy nói, những phát hiện này đã nhấn mạnh về những hạn chế của BMI với vai trò là chỉ số sức khỏe. Chúng ta thật sự cần xem lại và xem xét mọi thứ đang diễn ra trong cơ thể và không chỉ về lượng mỡ trong cơ thể mà cả mức độ khỏe mạnh cũng là vấn đề: Các nghiên cứu đã nhận thấy rằng những người duy trì sức khỏe thông qua việc tập thể dục thì sẽ có cuộc sống dài hơn đáng kể so với những người ít hoạt động ngay cả nếu khi họ bị thừa cân. Và Shenkman nói thêm, có thể ở mức gầy và không đạt vóc dáng chuẩn. Chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên là điều quan trọng là giữ vóc dáng mảnh khảnh.
Leslie cũng phát biểu tương tự. “Trong xã hội của chúng ta, có câu thần chú rằng gầy là tốt và mập thì xấu nhưng sức khỏe không chỉ là những con số trên bàn cân”. Tuy nhiên, ông ấy không khuyến khích mọi người đánh giá lượng mỡ trong cơ thể. 

Theo Leslie, ví dụ, dùng một thước dây để đo vòng eo là một cách đơn giản hơn để ước tính bạn đang có bao nhiêu mỡ trong cơ thể. Theo Viện Tim, Phổi và Huyết học Quốc gia Hoa Kỳ, phụ nữ có vòng eo lớn hơn 35 inch có nguy cơ mắc bệnh lý tim và đái tháo đường típ 2 cao hơn. Theo Viện Tim, Phổi và Huyết Học Quốc gia Hoa Kỳ, đối với nam vòng eo lớn hơn 40 inch sẽ làm tăng nguy cơ về các vấn đề sức khỏe.