Chức năng của oligosaccharides trong sữa mẹ
Chức năng của các oligosaccharides trong sữa mẹ
Trao đổi cùng GS. D. Mills | Ngày: 11/04/2017
Oligosaccharides là gì? Oligosaccharides có phải là một phần của sữa mẹ không?
Oligosaccharides trong sữa mẹ (Human Milk Oligosaccharides - HMOs) là các loại đường phức tạp có số lượng rất lớn trong sữa mẹ. Có thể xem oligosaccharides như chất xơ, trẻ không thể tiêu hóa và hấp thu được. Một trong những mục tiêu của oligosaccharides là biến đổi hệ vi sinh đường ruột của nhũ nhi.
Oligosaccharides được hấp thu một phần hay hoàn toàn không hấp thu? Oligosaccharides hoạt động như thế nào?
Đường ruột không thể xử lý oligosaccharides. Oligosaccharides có thể đi vào máu, nhưng không được hấp thu như chất dinh dưỡng.
HMOs có nhiều chức năng khác nhau, chẳng hạn: kích thích trực tiếp hệ miễn dịch, tương tác với các tế bào theo hướng tích cực, ngăn chặn không để các mầm bệnh xâm nhập vào tế bào của cơ thể, làm phong phú thêm những vi khuẩn đặc biệt có lợi cho ruột già.
Oligosaccharides trong sữa mẹ ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột như thế nào?
Giống như chất xơ, HMOs không bị phân hủy cho đến khi vào ruột già. Ruột già có một tập hợp các vi khuẩn có thể xử lý và sử dụng các loại đường phức tạp làm dinh dưỡng. Những vi khuẩn này lên men thức ăn và sản xuất ra sản phẩm cuối cùng là chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Khi sinh ra, trẻ vẫn còn vô trùng. Sau đó, các loài vi sinh dần hình thành và phát triển trong đường ruột của trẻ qua nhiều cơ chế khác nhau. Trên thực tế, trẻ nhận một số vi khuẩn từ người mẹ thông qua sữa mẹ. Có thể hiểu sữa mẹ nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột ở trẻ, giúp phát triển các vi khuẩn có lợi và ngăn ngừa các vi khuẩn có hại.
Vậy HMOs hoạt động như thế nào trong cơ thể?
HMOs làm phong phú thêm quần thể vi khuẩn có lợi bifidobacteria, điều này có thể hữu ích trong một số cơ chế. Bifidobacteria tạo ra các sản phẩm cuối cùng của quá trình lên men, acetate và lactate, có tác dụng làm giảm pH ở ruột già. Môi trường này khiến các mầm bệnh khác khó phát triển. Bên cạnh đó, bifidobacteria cũng tiêu thụ thức ăn duy nhất có trong môi trường này nên các sinh vật khác gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn dinh dưỡng. Các axit béo chuỗi ngắn, acetate và lactate, có khả năng kích thích hệ miễn dịch một cách tích cực, điều này giúp cải thiện chức năng của ruột già. Quá trình lên men ở ruột già hoạt động hiệu quả giúp trẻ phát triển khỏe mạnh - điều này đã được biết đến hơn một trăm năm qua.
Đối với trẻ sinh non tháng và nhẹ cân khi sinh thì sao?
Ở nhũ nhi sinh non tháng, quá trình phát triển hệ vi sinh đường ruột bị gián đoạn do sinh sớm hoặc do sử dụng kháng sinh nên đã bị thay đổi đáng kể. Tại đường ruột của trẻ sinh non tập hợp nhiều loài vi khuẩn cố gắng tiêu thụ HMOs. Ngoài bifidobacteria, nhiều vi sinh vật khác cũng có khả năng tiêu thụ HMOs, tuy nhiên sẽ để lại sản phẩm phụ, đây có thể là nguồn thức ăn cho vi khuẩn có hại. Vì vậy, ở nhũ nhi sinh non tháng hoặc ở những trẻ bị rối loạn hệ khuẩn đường ruột, khả năng cao là HMOs sẽ gián tiếp nuôi các vi khuẩn có hại và gây nguy hiểm cho trẻ.
Các tiêu chí an toàn khi thêm HMOs vào sữa công thức dùng cho nhũ nhi là gì?
Cần cân nhắc thận trọng kết hợp với bằng chứng khoa học khi quyết định. Mục tiêu chung là thêm HMOs phức tạp vốn có trong sữa mẹ vào sữa công thức nhằm giúp trẻ tạo ra một hệ vi sinh đường ruột tương tự như ở nhũ nhi được nuôi bằng sữa mẹ. Một số vấn đề có thể được quan tâm đến: Liệu HMOs tiếp nhận vào sẽ có lợi cho loại vi sinh đường ruột nào? Nguy cơ HMOs trực tiếp hoặc gián tiếp làm thức ăn cho vi khuẩn có hại hoặc giúp phát triển quần thể vi khuẩn gây hại?
Nhũ nhi sống ở những nơi khác nhau trên thế giới sẽ có đặc điểm hệ vi sinh đường ruột khác nhau, do đó, cần phải hiểu rõ phản ứng của cơ thể trẻ đối với những loại sữa công thức có chứa HMOs.
Liệu trẻ ở các nước đang phát triển có nguy cơ gặp nhiều rủi ro hơn không?
Thực tế, người dân ở các nước đang phát triển có hệ vi sinh đường ruột chứa nhiều bifidobacteria hơn ở các nước phát triển. Tuy nhiên, môi trường sống ở các nước phát triển ít mầm bệnh hơn nên ít nguy cơ hơn so với các nước đang phát triển. Các nghiên cứu cần phải được tiến hành ở cả hai môi trường.
Giáo sư sẽ quan tâm vấn đề nào trong phạm vi hiệu quả của sữa công thức?
Trước hết, tôi sẽ để tâm đến những thay đổi của hệ vi sinh đường ruột. Chúng ta muốn biết liệu HMOs tiếp nhận vào có thực sự nuôi dưỡng nhóm bifidobacteria hay không và muốn đảm bảo rằng chúng có thể phát triển về số lượng. Cần phải hiểu rõ khi nào thì không có đáp ứng xảy ra và điều này sẽ cần được phân tích kỹ lưỡng trước khi kết luận.
